Rzadziej spotykane gatunki z rodzaju Neolamprologus

Osiągają zazwyczaj rozmiary około 10-15 cm i występują na całym obszarze jeziora w strefach skalistych, gdzie żywią się planktonem, skorupiakami i narybkiem. Większość gatunków żyje w parach, mniejsza część samotnie, a pary tworzą się tylko w celu rozrodu. Przedstawiciele tego rodzaju należą do stosunkowo często hodowanych ryb tanganickich, ale nie wszystkie gatunki zaliczają się do pospolitych i łatwych w rozmnażaniu. W tym artykule chciałbym skupić się na trzech przedstawicielach tego obszernego rodzaju, które w polskich i zagranicznych akwariach występują rzadziej.

Neolamprologus bifasciatus (Büscher, 1993)

Gatunek ten występuje w całym Jeziorze Tanganika, a ryby z różnych lokalizacji nie różnią się zbytnio wyglądem. Ryby żyją na granicy stref skalistych i piaszczystych jeziora na głębokości około 30 m i nie należą do zbyt licznych. Ich występowanie jest raczej sporadyczne. Pokarmem są dla nich głównie skorupiaki i larwy owadów. Samce dorastają do około 10 cm, samice 7 cm. Do hodowli tych ryb wystarczy woda o temperaturze około 24-26 ºC, poziomie azotanów poniżej 30 mg/l i pH 8 lub wyższym. Do karmienia najczęściej podaję żywy lub mrożony plankton, artemię, oczliki, larwy komarów i dobrej jakości pokarm płatkowany. Ryby tworzą bardzo trwałe pary, a ich łączenie w pary może łatwo (nawet w naprawdę dużym zbiorniku) zakończyć się śmiercią słabszych osobników. Do łączenia w pary idealne jest akwarium o długości co najmniej 150 cm, wyposażone w jak największą ilość kryjówek. Na początek należy zakupić co najmniej 6 ryb, a najlepiej więcej. Dla samej pary wystarczy akwarium o pojemności od 100 l wzwyż, również wyposażone w dużą ilość kryjówek. Ryby te nie należą do płodnych gatunków. Najczęstsza liczba ikry to około 10 sztuk. Wypływający narybek karmimy artemią lub drobnym planktonem. Występowanie narybku akwarysta najczęściej zauważa dopiero w większym rozmiarze. Najmniejszy narybek jest ukryty w szczelinach i porusza się po piasku bardzo niepozornie. Przy najmniejszym ruchu przed akwarium chowa się na dnie, gdzie doskonale się zlewa, co w połączeniu z małą liczbą tarła powoduje, że bardzo łatwo umyka uwadze. Ten ciekawy gatunek prawdopodobnie nigdy nie będzie zbyt rozpowszechniony, ponieważ oprócz dużej agresywności i małej płodności charakteryzuje się również tym, że w niewoli nie wykazuje zbytniej chęci do rozmnażania.

Neolamprologus longicaudatus (Nakaya & Gashagaza, 1995)

Dorosły samiec tego gatunku dorasta do około 15 cm, samica 10 cm. Dorosły samiec ma na głowie wyraźny garb tłuszczowy. Gatunek ten występuje na głębokości 10-25 m. Znane są dwie formy barwne - z lokalizacji Kavala ryby są ciemniejsze, z lokalizacji Ubwari jaśniejsze. Prawdopodobnie gatunek ten występuje tylko pomiędzy tymi dwoma lokalizacjami, oddalonymi od siebie o około 200 km. Pokarm tych ryb jest podobny jak u innych przedstawicieli rodzaju i stanowią go głównie bezkręgowce, a okazjonalnie narybek innych ryb. Do hodowli potrzebna jest woda o temperaturze około 24-26 ºC, poziomie azotanów poniżej 30 mg/l i pH 8 lub wyższym. Do karmienia najczęściej podaję żywy lub mrożony plankton, artemię i dobrej jakości pokarm płatkowany. Dorosłe ryby nie pogardzą również dobrym granulatem lub kawałkami mięsa rybnego. Dla jednej pary potrzebne jest akwarium o krawędzi od 150 cm, które wyposażymy w dużą ilość kryjówek. W większym akwarium, powyżej 250 cm, można hodować trio. Ryby nie tworzą trwałych par. Samica broni wybranego terytorium, a samiec swobodnie przepływa przez terytoria samic, którymi poza tarłem się nie interesuje. Nie dotyczy to jednak relacji między samcami. Tutaj agresja jest naprawdę wysoka i biorąc pod uwagę rozmiar samców, nie można ich w standardowej wielkości akwarium długotrwale hodować więcej niż jednego. Samica w swoim terytorium strzeże ikry, która liczy zazwyczaj 20-50 jaj, a narybek chroni do rozmiaru około 3 cm. Następnie narybek jest stopniowo wypierany z terytorium. Wzrost jest stosunkowo szybki, a jego odchów planktonem i artemią nie sprawia problemów.

Neolamprologus prochilus (Bailey & Stewart, 1977)

Pod względem wyglądu należy do bardzo specyficznych przedstawicieli rodzaju. Ryby mają wydłużoną, kanciastą głowę, na której dobrze widoczne są duże pory, niezbędne do polowania w skalistych, głębszych wodach, gdzie jest mało światła. Są to drapieżniki, które żywią się drobnymi bezkręgowcami, ale nie pogardzą również narybkiem. Samiec dorasta do około 14 cm, samica 9 cm. Występują na całym obszarze jeziora na głębokości 30 m i więcej, często w towarzystwie podobnego gatunku Neolamprologus obscurus. Ryby z różnych lokalizacji prawie się nie różnią. Dorosłe ryby żyją samotnie. Pary tworzą się tylko w celu rozrodu. Do hodowli w akwarium, podobnie jak w przypadku innych przedstawicieli rodzaju, potrzebna jest woda o temperaturze 24-26 ºC i pH 8 lub wyższym. Na azotany nie są zbyt wrażliwe. Wystarczy utrzymać je poniżej 30 mg/l. Żyją samotnie i są to stosunkowo duże ryby. Do hodowli potrzebny jest zbiornik o pojemności co najmniej 150 l z dużą ilością kryjówek, najlepiej takich, do których nie widać od przedniej szyby. Jest to bowiem gatunek dość płochliwy i lękliwy. Nie tworzą stałych par, ale i tak trzeba wybrać ryby, które będą się ze sobą w akwarium tolerować. Do łączenia w pary optymalne jest większe akwarium z dużą ilością kryjówek. Dieta tych ryb jest ściśle mrożona i żywa i składa się z planktonu, artemii, oczlików i larw komarów. Dorosłe ryby odmawiają przyjmowania płatków lub robią to z wyraźną niechęcią. Ryby te osiągają dojrzałość płciową w wieku 3 lat. W naturze składają podobno około 50 jaj. U mnie w akwarium najczęściej składają około 20 jaj. Samica strzeże ikry tylko do momentu wypłynięcia narybku, potem narybek porusza się bardzo skrycie po zbiorniku, a rodzice go ignorują. Dopóki jednak nie zostanie odłowiony, nie odbywa się kolejne tarło. Odławiam narybek w rozmiarze około 1 cm, a jego odchów planktonem nie sprawia żadnych trudności. Wzrost jest bardzo powolny, porównywalny z przedstawicielami rodzaju Altolamprologus.

Lista zdjęć:

• Prochilus samiec
• Prochilus samiec
• Prochilus para
• Longicaudatus Ubwari samica
• Longicaudatus Ubwari samiec
• Longicaudatus Ubwari samiec
• Bifasciatus para

Wykorzystana literatura:

• Tanganyika cichlids in their natural habitat, Ad Konings, Cichlid Press, 1998
• Tanganjika buntbarsche (Zweite Auflage), Ad Konings, Dähne Verlag GmbH, 2005